15 Mayıs 2009 Cuma

Bilim kurgu terimleri, vs. Lejant. Bölüm 4.

Misil Decoy: Füzelere karşı denizlaltı-gemi ve uçaklardan atılan aldatıcı-karıştırıcı karşı önlem mermiler-kapsüller.

Point defense: Nokta savunması. Avcı, füze ve hatta plazma saldırılarını karşılmak için kullanılan savunma taretleri genelde Nokta Savunması olarak anılır.

Defense grid: Savunma Izgarası. Savunucu silahların gemi -üs çevresinde oluşturduğu savunma ağı-savunma alanına bazı hikayelerde -özellikle Babylon 5- verilen isimdir. Savunma bölgesi.

Sensors: Sensörler. Radar-sonar vesaire. Tarama ve tespit sistemleri. Ben sensörleri ve Hedefleme sistemlerini ayrı olarak düşünsem de bazı hikayelerde ikisi çok belirsiz ya da karışmıştır. Hedefleme sistemleri sensöre ihtiyaç duyar ama her sensör hedefleme sistemi olmak zorunda değildir. Sensörlerin gücü görebilmeyi sağlar, Hedefleme sistemi hedefe kilitlenmede ve hedefi vurana kadar takipte etkilidir.

Sapience ve Sentience kavramları.. bunlar bilim kurgularda farklı türler ile temasta onları ilk kez tanımlamada ya da ROBOT- Yapay zeka birimlerin gerçekten “canlı” olup olmadığını ölçmede kullanılna iki kıstas. Bu konu bazen kendi başına bir diziye ya da filme-hikayeye konu olacak kadar önemli ve derin bir konu ola gelmiştir. Sapience, insan-Homo sapience ismine de kaynak olmuştur. İnsanın diğer canlılarda en öne çıkan özelliğinin Wisdom-akıllılık, irfan, bilgelik olduğuna hükmederek homo sapience tanımını icat etmiştir Carolus Linnaeus. Tatmak, bilmek, akıllı olmak gibi bir mana taşır, kök kelime olan latince fiil “Sapere”.. Öte yandan canlılığın bir diğer kanıtı Sentience belki Sapience'den daha çok öne çıkar. Bilinçlilik, kişilik sahibi olmak, karar verebilmek gibi anlamları barındırır bu kelime bilim kurgu ortamında ve hayvanlar, makineler-yapay zekalar ile ilişkilerde önemli bir referans noktası oluşturur. Modern felsefe konusuna hiç girmeyelim beni aşar.

Hyperspace-hiperuzay: Normal uzayda yolculuğu bir basketbol topu üzerinde iki nokta arasında yolculuk olarak düşünürsek, hiperuzay yolculuğu bu basketbol topunun içindeki bir tenis topuna inmek ve aynı noktaya çok daha kısa bir mesafe kat ederek ulaşmak demektir. Işıktan hızlı yolculuk için bir yöntemdir. Başka bir boyuta pencere açılması olarak görülebilir. Farklı yazarlar farklı kurallar ile düzenlemiştir kendi hiperuzaylarını ama temelde hepsi aynı prensibe sahiptir. Hiperuzay sıçraması için FTL yada hiperuzay motorları olarak anılan sistem gereklidir ve normal uzayda çalışan motorlardan ayrı bir sistemdir bu.

Slipstream: Bu metodu Andromeda dizisi evreni kullanır. Başka bir boyuta açılan bir pencere söz konusudur. Burada organik bir pilot beyin şarttır. Slipstream rotaları karışıktır ve çok sık kullanılanlar git gide daha düzenli bir hale gelse de bazı rotalarda iki farklı zamanda yolculukbir gün ya da bir hafta sürebilir. Hikayeye göre Slipstream pilotun kendisine gösterdiği tepkiye ve aldığı kararlara göre kendini ona uydurur, otomatik pilotlar slipsteam'de kafayı yer. Canlı pilot şarttır. Bu yolculuk için gerekli olan teknik sistemin adı Slipstream Core'dur. Bir tür reaktör gibi birşeydir ve Slipstream geçidini açar.

JUMP-Sıçramak: FTL yani faster than light yolculuk için kullanılan bir sözcüktür. Asıl karşılığını Galaktika dizilerinde bulur. Galaktika'nın ışıktan hızlı yolculuk metodu bir göz kırpması kadar bir sürede birkaç ışık ışık yılını(belki 15-20) aşabilmek şeklindedir. Bu anlık sıçramalar diğer evrenlerde sadece kısa mesafelerde görülürken Galaktika evreninde uzun kısa bütün mesafeler anlıktır.. En azından perdede bize öyle olduğu şeklinde yansıtılıyor ve aksi kanıtı görmedim.

Wormhole travel- Solucan deliği yolculuğu: Star Trek yan dizilerinden Deep Space 9'da bir solucan deliği Samanyolu galaksisinin iki uzak noktası arasında anlık yolculukla bir kestirme oluşturduğu için önemliydi ve burada Deep Space 9 istasyonu vardı. Solucan deliği bilimde, uzay ve zamanda iki nokta arasında bir kestirme yaratan unsurdur.

Stargate-Yıldız Geçidi: Yıldız geçitleri, Stargate evreninde evrenin temelidir diyebilirim. Suni solucan delikleri yaratımında kullanılan 5 metre çapındaki hiper iletken geçit halkaları iki halka arasında birkaç saniye içinde yolculuğu mümkün kılar.Süper gate adı verilen ve bir iki tanesi perdede görülen devasa geçitlerin içinden uzaygemileri bile geçebilir.

Araklamak-çalmak-esinlenmek: Bilim kurgu yazarları da diğer yazarlar gibi birbirinden ilham alır ve bazı unsurları eserlerinde paylaşır. Stagate Galaktika'dan, Galaktika Star Tekten, Star Trek Stargate'den, Star Wars Star Trek'ten, Starship Troopers Star Wars'dan... bu liste uzayıp gider.. birbirlerine sayısız gönderme ve saygıyla selam verilen kareler vardır bu evrenlerde. Şunu hatırlamak gerekir ki çikolatalı pasta yaparken kullanılacak malzemeler üç aşağı beş yukarı aynıdır. Pastayı yapanın becerisi ve malzemelerin kalitesi lezzette önemlidir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder